شهرستان جیرفت
جیرُفت شهری در ناحیه جنوب استان کرمان و مرکز شهرستان جیرفت است. جمعیت این شهر بنا بر سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران برابر ۱۳۰٬۴۲۹ نفر است
وجه تسمیه
جیرفت از دو کلمه (جیر) به معنی پست و پایین و (افت) به معنی افتاده تشکیل شدهاست و بهطور کلی جیرفت به معنای (جلگه پست آبرفتی) است؛ و نظر دیگر اینکه «جی» مخفف جوی آب نام داشته و «رفت» فعل ماضی از مصدر رفتن وروییدن وپاک کردن است که گفته میشود این شهر در گذشته به وسیله سیل مهیبی ازبین رفته که پس از آن گفته شده «جی رفت»
اقلیم و جغرافیای طبیعی
شهر جیرفت در ارتفاع ۷۲۰ متر از سطح دریا و در درهای پهن گسترده شده و از موقعیتی دشتی و کوهستانی برخوردار است.
این شهر از شمال، مشرق ومغرب بین ارتفاعات ساردوئیه ، جبال بارز واسفندقه محصور میباشد. کوههای جیرفت دنباله رشته کوه زاگرسجنوبی میباشند و این ارتفاعات شامل ساردوئیه در شمال وجبال بارز در شرق و شمال شرقی هستند. قله نشانه با ارتفاع ۳۸۸۶ متر بلندترین قلّه جیرفت و قلّهٔ علم شاه جبال بارز با ارتفاع ۳۷۴۱ متر از مهمترین قلل جیرفت میباشد.
جیرفت در فصول مختلف سال تحت تأثیر وزش بادهای منطقهای وبرون منطقهای قرار میگیرد که این بادها آب و هوای آن را دستخوش تغییرات میکنند.
- بادهای غربی و جنوب غربی که در فصل پاییز_زمستان وبهار با انتقال رطوبت از دریای سرخ و مدیترانه سبب ابرناکی و بارندگی میشوند.
- بادهای شرق وشمال شرق متأثر از سیبری و قطب شمال در فصل سرد باعث رخنهٔ جبهه هوای سردُ خشک و متعاقباً کاهش محسوس دما میشوند.
- باد شمال در فصل تابستان و از سمت کوهستانهای شمالی میوزد و موجب خشکی هوا و وزش باد داغ میشود که بین مردم بومی به باد لوار مشهور است.
- بادهای موسمی در فصل تابستان باعث انتقال رطوبت دریاهای جنوب به جیرفت شده و مسبب رگبارهای تابستانه هستند.
در جیرفت رودهای فصلی و دائمی زیادی در جریانند. در این بین هلیل رود به طول ۴۰۰ کیلومتر تنها رود دائمی استان از کوهستانهای بافت، رابر و ساردوئیه سرچشمه گرفته از مرکز شهر جیرفت میگذرد وبرای بخش کشاورزی بسیار حائز اهمّیت است؛ که طی سالهای اخیر با آینده نگریهای غلط و پیشبینی انتقال آب سررشتههای آن در شرف نابودی قرار دارد.
آب و هوا
شهر جیرفت به علت قرار گرفتن در عرضهای جنوبی کشور و واقع شدن در ارتفاع نه چندان بالا، دارای تابستانهای گرم ونسبتا مرطوب و زمستانهایی معتدل و کوتاه است به شکلی که روزهای با دمای صفر درجه ویا کمتر در طول فصل سرد از یک هفته تجاوز نمیکند و به ندرت اتفاق میافتد. سردترین روزهای سال در جیرفت در ماه ژانویه (دیماه واوایل بهمن ماه) اتفاق میافتد وبرودت هوا گاهی به -۴ درجه سانتی گراد هم میرسد. این در حالی است که شدت گرما در ماه ژوئن (اواخر خرداد وتیرماه) به اوج خود میرسد وبیشینه دما به +۴۸ درجه سانتی گراد میرسد. شهر جیرفت به علت قرارگیری در دامنه غربی رشته کوه جبال بارز از کویر داخلی ایران جداشده ومیزان بارش باران در این منطقه نسبتاً مناسب است.
کوههای پربرف منطقه سربیژن
میزان بارندگی میزان بارندگی ایستگاه سیپنوتیک اداره غله جیرفت ۱۹۳ میلیمتر درسال میباشد و این رقم در مناطق کوهستانی اطراف به بیش از ۴۰۰ میلیمتر میرسد. در مجموع تعداد روزهای بارانی جیرفت ۲۸ روز در سال است، در این بین بهمن ماه با ۱۰ روز بیشترین روزهای بارانی را دارد. پربارانترین ماه سال در جیرفت دیماه با میانگین ۷۰میلیمتر وکمترین میزان در تیرماه با۱ میلیمتر است. در طول بعضی از سالها و در طی فصل تابستان با رخنه ونفوذ بادهای موسمی اقیانوس هند، جیرفت شاهد رخداد رگبارهای سنگین باران است.شکلی از این بارشها در روز۱۶ مرداد ماه ۱۳۹۲ اتفاق افتاد و در مدت زمان بسیار کوتاه بیش از ۴۱ میلیمتر باران بارید وسبب خسارت به زیرساختهای شهر جیرفت شد
پارکها و فضای سبز شهر
شهر جیرفت از جمله شهرهایی میباشد که از توزیع مناسب فضای سبز برخوردار نمیباشد. بر اساس دادهای میدانی شهر جیرفت تنها ۸ پارک دارد_ازین تعداد ۴ پارک دارای کارکرد محله ای، ۳پارک دارای کارکرد ناحیهای و۱ پارک کارکرد شهری میباشد.
- پارک شهید دلیری… مساحت۱۳۰۰۰۰ متر مربع
- پارک ولی عصر… مساحت ۴۷۵۰۰ متر مربع
- پارک باغ ملی… مساحت ۱۵۰۰۰ متر مربع
- پارک لاله… مساحت ۳۱۹۸۰ متر مربع
- پارک شقایق… مساحت ۶۵۸۸ متر مربع
- پارک شهید بینا… مساحت ۱۰۸۰۰ متر مربع
- پارک جهاد… مساحت ۲۶۵۲۰ متر مربع
- پارک بانوان… مساحت ۶۵۰۰۰ متر مربع